De oude begraafplaats aan de Sworminksweg in het dorp Colmschate is ontstaan rond 1829 op initiatief van de bewoners van het dorp Colmschate en de omliggende buurtschappen Weteringen, Essen en Oxe. De bewoners waren het “gemodder” in de winterperiode over onverharde wegen naar een begraafplaats verder weg zat. Er werd o.a. vanwege de afstand niet begraven in de eigen gemeente, in Schalkhaar of Diepenveen maar in Bathmen en Epse.
Een gemeenschappelijk stuk heidegrond achter de Veldpape wordt geschikt geacht voor het maken van een “kerkhof” maar er is nauwelijks budget. Door de inzet van de bewoners en met geldelijke giften en een lening wordt de begraafplaats gesticht. De verantwoordelijkheid voor het beheer van de begraafplaats is echter onduidelijk, steeds meer beheertaken van de Gooijer Marke worden overgenomen door de gemeente Diepenveen. Zeker als wordt verlangd dat een begraafplaats omheind moet worden neemt de gemeente Diepenveen het beheer van de begraafplaats over.
Bij een kerk werd meestal een begraafplaats of “kerkhof” ingericht, hier in Colmschate is het andersom gegaan, eerst een begraafplaats en in 1842 wordt aan de “weg naar Hamburg” nu de Holterweg de ‘Samen op Weg Kerk’ gebouwd Honderd meter verder ligt, eveneens aan de Sworminksweg, de nieuwe nog actief in gebruik zijnde begraafplaats. De oude begraafplaats is rond 1932 buiten gebruik geraakt, omdat we op de nieuwe begraafplaats graven aantreffen vanaf 1932.
De oude begraafplaats meet ongeveer 82 bij 52 meter. De nog aanwezige grafstenen staan -gek genoeg- vooral in de vier hoeken, met in de rechterhoek de grootste concentratie. Binnenkomend loopt een breed pad rechtdoor naar de enige kelder op de begraafplaats, van de familie Sandberg tot Essenburg van het landgoed “de Bannink”
Het aantal nog aanwezige stenen op deze begraafplaats is 152; staande en liggende stenen. Sommige goed leesbaar, de meeste niet. Eén steen is aan voor- en achterkant ”beschreven”. Alle grafstenen zijn door de werkgroep keurig rechtgezet en zien er goed verzorgd uit.
Er zijn een twaalftal zgn. familiegraven, waaronder de bekende families Klosters, Klein Oonk en Kloosterboer. Ook zijn er twee leesbare graven van oud-schoolmeesters van Colmschate. Op de begraafplaats bevinden zich tweemaal twee prachtige oude bruine beukenbomen.
Sinds 2011 is op deze begraafplaats de vrijwilligers werkgroep “Op de plaats Rust” actief met herstel, restauratie van grafstenen en onderhoud van de begraafplaats.
Contactpersoon van “Op de plaats Rust”: Jaap Breetvelt: j.n.breetvelt@kpnmail.nl
